อันตรายจากเห็บ

อันตรายจากเห็บ

เห็บเป็นสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังขนาดเล็ก มีลักษณะลำตัวกลมแบน อาศัยอยู่ตามพื้นดิน ใบไม้ หรือพุ่มไม้ เห็บเป็นสัตว์ขาปล้องที่ดูดเลือดเป็นอาหาร มักพบอาศัยอยู่ตามสัตว์เลี้ยง เช่น สุนัข แมว กระต่าย หรือโค กระบือ เป็นต้น เห็บสามารถกัดคนได้เช่นกัน และอาจนำโรคติดต่อมาสู่คนได้

อาการที่พบจากการถูกเห็บกัด

อาการที่พบจากการถูกเห็บกัดมักไม่รุนแรง ส่วนใหญ่จะเป็นอาการเฉพาะที่ เช่น

• ผิวหนังบริเวณที่ถูกกัดจะมีอาการบวมแดง
• อาจมีตุ่มขึ้นบริเวณที่ถูกกัด
• รู้สึกคันบริเวณที่ถูกกัด

ในบางรายที่แพ้เห็บ อาจมีอาการรุนแรงกว่า เช่น

• มีอาการบวมบริเวณใบหน้า ปาก คอ
• หายใจลำบาก
• ความดันโลหิตต่ำ
• ช็อก

โรคที่อาจติดต่อจากการถูกเห็บกัด

เห็บบางชนิดเป็นพาหะนำโรคติดต่อมาสู่คนได้ เช่น

• โรคลายม์ (Lyme disease) เป็นโรคที่เกิดจากแบคทีเรีย Borrelia burgdorferi มักพบในบริเวณป่าไม้ อาการที่พบ ได้แก่ ปวดศีรษะ ปวดกล้ามเนื้อ ปวดข้อ อ่อนเพลีย มีไข้ อาจมีผื่นขึ้นบริเวณรอบๆ จุดที่ถูกกัด
• โรคไข้เห็บ (Ehrlichiosis) เป็นโรคที่เกิดจากแบคทีเรีย Ehrlichia spp. มักพบในบริเวณป่าไม้ อาการที่พบ ได้แก่ ไข้สูง หนาวสั่น ปวดศีรษะ ปวดกล้ามเนื้อ ปวดข้อ มีผื่นขึ้นบริเวณรอบๆ จุดที่ถูกกัด
• โรคทูลาริเมีย (Tularemia) เป็นโรคที่เกิดจากแบคทีเรีย Francisella tularensis มักพบในบริเวณทุ่งหญ้า หนองน้ำ อาการที่พบ ได้แก่ ไข้สูง หนาวสั่น ปวดศีรษะ ปวดกล้ามเนื้อ ปวดข้อ มีผื่นขึ้นบริเวณรอบๆ จุดที่ถูกกัด
• โรคไข้สมองอักเสบจากเห็บ (Tick-borne encephalitis) เป็นโรคที่เกิดจากไวรัส tick-borne encephalitis virus มักพบในบริเวณป่าไม้ อาการที่พบ ได้แก่ ไข้สูง หนาวสั่น ปวดศีรษะ ปวดกล้ามเนื้อ ปวดข้อ มีผื่นขึ้นบริเวณรอบๆ จุดที่ถูกกัด อาจมีอาการรุนแรงขึ้นเป็นไข้สมองอักเสบ ส่งผลให้ผู้ป่วยมีอาการทางระบบประสาท เช่น ปวดศีรษะรุนแรง มึนงง คลื่นไส้ อาเจียน ชัก หมดสติ

วิธีป้องกันอันตรายจากเห็บ

วิธีป้องกันอันตรายจากเห็บสามารถทำได้ดังนี้

• หลีกเลี่ยงการเดินป่าหรือเข้าพื้นที่ที่มีเห็บชุกชุม
• หากต้องเดินป่าหรือเข้าพื้นที่ที่มีเห็บชุกชุม ควรสวมเสื้อผ้าที่รัดกุม สวมถุงเท้ายาว และพ่นยากันยุงหรือยากันเห็บ
• หลังกลับจากการเดินป่าหรือเข้าพื้นที่ที่มีเห็บชุกชุม ควรตรวจร่างกายและเสื้อผ้าให้ทั่ว หากพบเห็บให้รีบคีบออกให้เร็วที่สุด
• เลี้ยงสัตว์เลี้ยงให้ถูกสุขลักษณะ พาสัตว์เลี้ยงไปฉีดวัคซีนป้องกันโรคที่เกิดจากเห็บ

วิธีคีบเห็บ

หากพบเห็บกัด ควรคีบเห็บออกให้เร็วที่สุด เพื่อลดความเสี่ยงในการแพร่เชื้อโรค วิธีการคีบเห็บมีดังนี้

1. ใช้คีบปากคีบเห็บให้แน่น
2. ดึงเห็บออกช้าๆ ตรงๆ ห้ามบิดหรือดึงเห็บแรงๆ
3. หากเห็บส่วนหัวหลุดค้างอยู่ ให้ใช้สำลีชุบน้ำยาฆ่าเชื้อเช็ดบริเวณที่เห็บหลุด

หากไม่แน่ใจว่าคีบเห็บออกได้หรือไม่ ควรรีบไปพบแพทย์

สรุป

เห็บเป็นสัตว์ที่มีอันตรายต่อคน อาจนำโรคติดต่อมาสู่คนได้ จึงควรป้องกันอันตรายจากเห็บด้วยการหลีกเลี่ยงการเดินป่าหรือเข้าพื้นที่ที่มีเห็บชุกชุม หากต้องเดินป่าหรือเข้าพื้นที่ที่มีเห็บชุกชุม ควรสวมเสื้อผ้าที่รัดกุม สวมถุงเท้ายาว และพ่นยากันยุงหรือยากันเห็บ หลังกลับจากการเดินป่าหรือเข้าพื้นที่ที่มีเห็บชุกชุม ควรตรวจร่างกายและเสื้อผ้าให้ทั่ว หากพบเห็บให้รีบคีบออกให้เร็วที่สุด